S4S Project in Tanzania

In Morogoro, centraal Tanzania, bezoeken we ons zevende project. Een student Industrieel Ontwerpen va de TU Delft heeft hier een werkend prototype van een wortel-verwerkings-machine gebouwd, welke boeren en gemeenschappen in Oost-Afrika in staat stelt om hun cassave’s zodanig te bewerken dat ze het kunnen opslaan in tijden van overvloed, en dit weer kunnen gebruiken in tijden van (hongers)nood.
De reden dat AfricAlive dit project bezoekt is omdat een stichting, opgezet door een groep studenten van de TU Delft genaamd Students for Sustainability (S4S), gaat mee-investeren in de nieuwe productielijn van het Tanzaniaanse bedrijf Intermech, zodat deze cassave-machine op een wat grotere schaal gebouwd kan gaan worden. Een van de eisen die wij als expeditie stellen bij het bezoeken van een project is dat het project een duurzaam karakter moet hebben, en dat bleek ook hier zeker het geval te zijn.
Intermech is een Tanzaniaans metaalbewerkingsbedrijf met een omzet van ongeveer $200.000 per jaar en tien man personeel. Intermech produceert allerlei post-harvesting machines, waaronder de door S4S gesteunde cassave verwerkingsmachine (starch extractor). Intermech is opgezet in Afrika, wordt voornamelijk gerund door Afrikanen, en de gemaakte producten brengen een grote verbetering teweeg in het leven van de lokale gemeenschappen. Op deze manier draagt Intermech, met de cassave verwerkingsmachine, op een duurzame manier bij aan de zelfvoorzienendheid van de Tanzaniaanse boeren.
Vanaf Dar es Salaam aan de kust vertrekken Robbert-Jan en ik (Alexander) voor een lange zweterige busreis naar Morogoro. De stad is omringd door bergen, en ziet er op het eerste gezicht droog, maar zeker niet onaardig uit. Om geen tijd te verliezen, besluiten we meteen een taxi te nemen naar de fabriek. Na vijftien minuten rijden zien we een groot gebouw aan een zanderige weg. Op de zijkant van het gebouw staat met grote letters Intermech op haar witte muren. We kregen de laatste dagen geen contact met ons contactpersoon, en we vallen dus onaagekondigd binnen. Het eerste wat we zien is een grote werkplaats, waar op verschillende plaatsen mensen aan het lassen, en andere werkzaamheden aan het verrichten zijn. Een paar kijken er raar op van de witte verschijning, maar al snel hebben we een gesprek in gebrekkig engels met de opzichter, een vriendelijke man. Hij verteld ons dat ons contactpersoon helaas onverwachts naar de VS moest. Een kleine tegenvaller. We leggen snel uit waarvoor we komen, en de man reageert enthousiast. Als we de camera tevoorschijn halen en vragen of we hem mogen interviewen, verdwijnt zijn lach als sneeuw voor de zon. Na wat grapjes van onze kant overwint de man gelukkig zijn verlegenheid snel, en een leuk gesprek volgt.
Het mechaniseren van het process om Cassave wortels te verpulveren tot meel is erg belangrijk omdat het tijd bespaart; tijd die beter gebruikt kan worden voor andere belangrijke zaken. Daarnaast stelt het mechaniseren van het vermalen van de cassavewortel tot meel de boeren in staat om de meel productie te vergroten zodat de boeren een betere competitieve positie hebben op de markt van andere meel producten. Als laatste stelt het mechaniseren van de meelproductie de boeren in staat een hogere kwaliteit, een grotere hoeveelheid en betere continuiteit meel te produceren om aan de industrie te kunnen verkopen.

Na het gesprek laat de man ons buiten zien wat een cassave precies is; een soort van grote, bittere wortel, en hij legt het principe uit van de machine.
Een gepelde en gewassen cassave wordt van boven in de machine gegooid waar deze vermalen wordt. Bij de pulp die ontstaat wordt water toegevoegd en goed geroerd. Hierna wordt de pulp gezeefd, waardoor de cassavevezels gescheiden worden en afgevoerd. Het gezeefde overblijfsel is zetmeel wat alleen nog gedroogd hoeft te worden alvorens het verpakt wordt.
Helaas is er geen machine aanwezig op het moment dat wij langskomen, want de laatste is net naar een plaatsje op de grens met Mozambique verplaatst, maar het principe hebben we in ieder geval begrepen.
Intermech ziet een enorme behoefte aan voedselbewerking. Ze zijn enthousiast om deze machine in productie te nemen maar missen materiaal en startkapitaal om het ontwerp om te zetten naar een commercieel verkoopbaar product. De verkoop loopt nu deels via NGOs die de machines distribueren naar dorpen en de boeren. Het geld ingezameld door S4S komt hier goed van pas, en wij van AfricAlive ondersteunen daarom ook graag dit duurzame initatief.

Trans African Highway

Pathfinder en Doenan

Zambia, een dunbevolkt land met maar 14 inwoners per vierkante kilometer, is na de drukke Swahili kust weer totaal anders voor ons. Eindeloze wegen en uitgestrekte groene landschappen met af en toe een dorp bepalen het beeld. Opmerkelijk is de vruchtbare maar niet gecultiveerde grond. In mijn ogen apart als je ziet dat nabijgelegen gebieden worden geplaagd door overbevolking, overbegrazing en houtkap en de daar uit voorkomende droogte. Ik vraag me af waarom dat hier is uitgebleven. Is het land hier toch niet zo leefbaar en vruchtbaar als het lijkt? Waarom was buurland Zimbabwe met waarschijnlijk de zelfde vegetatie en vruchtbaarheid de graanschuur van Afrika en is Zambia dat niet? Misschien ligt het aan het politieke klimaat? Ik weet het antwoord niet, maar als ik zo door Zambia rijd dan denk ik dat dit land zeker potentie heeft om de nieuwe graanschuur van Afrika te worden.

vrachtwagen op de weg

Ons laatste deel van de reis gaat zoals vele delen van de reis over de Trans African Highway. Dit laatste stuk van de belangrijke verbindingsweg tussen Noord en Zuid Afrika wordt voornamelijk gebruikt door vrachtverkeer wat tussen de haven van Dar es Salaam en Lusaka (hoofdstad Zambia) rijdt. De vrachtwagenchauffeurs rijden met hun zwaar beladen trucks de 2000 km vaak zonder goed te rusten en zorgen door oververmoeidheid voor veel ongelukken op dit traject. De rit door het noorden van Zambia word dan ook getekend door verongelukte en uitgebrande vrachtwagens op en naast de weg. Frequent moeten we slalommen om het resultaat van een vreselijk ongeluk. We zijn de stille passerende getuigen en we zien uitgebrande karkassen, in elkaar gedrukte cabines, een lichaam dat roerloos in een plas van bloed ligt en de hysterische menigte daaromheen.

img_7396.JPG

Gelukkig verplicht onze wet vrachtwagenchauffeurs te rusten en is er toezicht opdat het ook daadwerkelijk gebeurd. Hier in Afrika is dat niet zo met alle gevolgen van dien. Naast dat de chauffeurs een groot aandeel hebben in de verspreiding van HIV zijn ze een slapend gevaar op de weg. Lastige jongens die truckers.

Sander

Eindelijk Rijden!!!

Lieve mensen, het is 6 uur ‘s ochtends en na een korte maar welverdiende nachtrust kijk ik uit over de zee. Een louche hotelkamer met koude douche is alles wat ik nodig heb om mij gelukkig te voelen. Het uitzicht is fantastisch en pas na het genieten van de zonsopgang bedenk ik mij het belang van dit foto moment. De totale magie van dit moment is dus niet op foto gevat maar terwijl ik kijk naar het uitzicht wat hier op de foto te zien is denk ik terug aan de laatste paar weken.

Uitzicht vanuit Tanga Louche

Ik ben sinds Douala, Kameroen bezig met het verschepen van onze auto en motoren. Dat de verscheping niet geheel vlekkeloos zou gaan was te verwachten, het werk en de vertraging die we uiteindelijk gehad hebben waren zelfs in het ergste scenario bijna niet denkbaar. Een kleine opsomming. In Douala heeft de expediteur verzuimd een douane papiertje in te vullen, één week vertraging. De boot zou in dertig dagen van Douala naar Mombasa varen met twee overstapjes éénmaal in Valencia, Spanje, en éénmaal in Jedda, Saudi Arabia. Bij de tweede overstap ging het fout, De boot die onze container mee moest gaan nemen was kapot. Op de datum van eigenlijke aankomst in Mombasa, dertig dagen na vertrek van onze container uit Doala, vertrok er een ‘rescue’-boot vanuit Mombasa naar Jedda om onze, en nog vele andere, containers op te halen. Vertraging 12 dagen. Aankomst in Mombasa, Maandag 15 oktober 8 uur ’s ochtends. Voor het eerst in maanden gaat dingen van een leien dakje want de container staat al om 10 uur op de kade. Onze expediteur in Mombasa heeft gezegd dat de hele procedure van het vrij krijgen van de container 2 á 3 dagen zal duren, en ik heb stille hoop woensdag ochtend onze container open te kunnen maken. Na elke dag urenlang met de formaliteiten bezig geweest te zijn hebben we op vrijdag 19 oktober om 9.30 ’s avonds de volle beschikking over onze motoren. Ofschoon te laat en ofschoon ik boos en gefrustreerd ben over de trage gang van zaken lijkt het toch alsof we beloond worden voor ons doorzettingsvermogen want als een geschenk uit de hemel startte de kapotte motor na een aantal keer proberen. De motor rijdt nog steeds zonder problemen. Gisteren na het afhandelen van de laatste details met de expediteur konden we om 4 uur ’s middags wegrijden.

Rijden Dag één NA das Boot.

De reis voert zuidwaarts naar LungaLunga de grenspost met Tanzania. Vanaf de grens voert een stoffige zandweg ons richting Dar Es Salam, waar we uiteraard nog niet aankomen. Om 21.30 komen we aan in Tanga, ja zo heet het hier echt! Na het eten ploffen we neer in ons louche hotel om uitgeteld aan een welverdiende nachtrust te beginnen. Als ik wakker wordt krijg ik het geschenk van het uitzicht. De beloning voor alle frustraties van de laatste dagen. Ik kijk terug naar bovenstaande foto en weet dat dit moment me altijd bij zal blijven.

On the road again

wachtend op de container bij de haven
Het is dan eindelijk zover. De Pathfinder en de drie motors zijn geland. Vrijdag hebben we de container in de haven van Mombasa geopend en gelukkig kwam alles eruit zoals het er in ging. Daarom kunnen we na een afwezigheid van bijna 2 maanden morgen weer met auto en motors onze weg richting Kaapstad vervolgen.

 

Helaas is vertraging in Afrika niet heel erg zeldzaam. In de planning moet je altijd rekening houden met het onvoorziene. Hier gaan de zaken vaak niet zo als gepland. Zo is het dus ook met het verschepen van onze spullen van Kameroen naar Kenia gegaan. Initieel zou het verschepen een maand gaan duren, maar door een defecte boot en vertraging bij het laden en lossen heeft de oversteek nu bijna twee maanden gekost. open sesamee

Gelukkig hebben we de wachttijd goed kunnen gebruiken om projecten te bezoeken en te verslaan. Het wachten op de spullen hebben we vooral in Diani Beach gedaan. Deze toeristenbestemming ligt vlakbij Mombasa en is lang niet een slechte plek om je tijd door te brengen. Dankzij Alberta la Scala, die haar vakantiehuis voor weinig beschikbaar heeft gesteld, hadden we een goede uitvalsbasis voor de vele uitstapjes naar de haven van Mombasa. Mamma Alberta, een charmante Italiaanse dame met een verleden in de show biss, heeft met haar riante steun de tijd hier in Diani zeker veraangenaamd. Op www.superkenya.com is haar huis te zien.

huis in mombasa

 

Alhoewel de kust van Kenia een paradijselijk oord is met alle gemakken van dien is de zin om “on the road” te zijn nog nooit zo groot geweest. Na een aanzienlijke tijd omringd te zijn door zee en zand roept het asfalt. De laatste weken zijn aangebroken waarin we nog zo’n 5500 km hebben te gaan. Door het ontstane tijdgebrek hebben we ervoor gekozen om de snelste route richting Kaapstad te nemen. Via Tanzania, Zambia en Botswana gaan we naar Zuid-Afrika. We zullen hierdoor niet meer in Mozambique en Malawi komen.

Bogdan en Alberta

Cameroon: The Drama, The movie

We zijn alweer meer dan een maand verder en voelen nog steeds de effecten van ons avontuur in Kameroen. Het eerste deel van het video verslag van onze modderworstelpartij is gereed. Hieruit blijkt nogmaals waar onze beslissing om de auto en motoren op de boot te zetten gebasseerd is. Inmiddels is de boot een aantal dagen geleden vertrokken uit Djeddah, Saoudi-Arabie. De boot zal naar verwachting op 14 oktober aanmeren in Mombasa, Kenya waar wij momenteel de container opwachten. De voorbereidingen om de auto en motoren zo snel mogelijk van de boot te krijgen zijn in volle gang. We hebben de rederij, MSC, gecontacteerd en ook een bedrijf in de arm genomen om de douane papieren zo snel mogelijk te regelen. Ten tijde van het verschepen van onze spullen hadden we nog een, naar verwachting klein, probleem met één van de motoren die niet meer wilde starten. Dit is waarschijnlijk een gevolg van vervuiling in de benzine toevoer of de lucht toevoer. We hebben inmiddels contact met de Yamaha dealer in Mombasa en ook met Yamaha Nederland om dit probleem zo snel mogelijk na aankomst van de boot te kunnen oplossen. De verwachting is dat wij ongeveer vier dagen na aankomst van de boot uit Mombasa kunnen wegrijden.

Geniet van het filmpje, dat hebben wij (achteraf) ook gedaan. Het modderverhaal niet zo goed meer op het netvlies? Dan kan je hier de post erover lezen.

Een les in bescheidenheid vanuit Afrika

In Afrika worden we dagelijks geconfronteerd met waterproblemen. We drinken water uit flessen, kunnen helaas niet iedere dag (warm) douchen en de laatste nieuwsberichten vanuit Afrika verhalen alleen maar over overstromingen. In Nederland hebben we ook wel waterproblemen, maar er is tot op heden (nog) geen chronisch tekort aan, met als gevolg dat we niet echt letten op ons verbruik. Elke minuut dat je de kraan open zet verdwijnt er vijftien liter water in het riool; bij het tanden poetsen, handen wassen, afwassen, douchen en het toilet doortrekken. Gemiddeld verbruiken we in West Europa dagelijks honderdvijfendertig liter water per persoon, wat neerkomt op ongeveer vijftigduizend liter water per jaar. Slechts drie procent daarvan drinken we op, of gebruiken we voor voedselbereiding.
Duurzame tip: Met een plastic dopje, dat je voor €1,55 kan bestellen via Lieventum, bespaar je vijftig procent aan water, en dat is goed voor het milieu (en je portemonnee).

Tijdens deze reis door Afrika, en zelfs nu terwijl ik dit bericht type, gebruik ik een computer voor allerhande zaken. Gelukkig voor het milieu gebruikt de Africalive Expeditie voor de elektriciteitsbehoefte van al haar apparatuur zonne-energie. In Nederland maken de meeste mensen helaas geen gebruik van deze duurzame energiebron. In Nederland verspillen we meer dan dertig biljoen kilowatt uren omdat we vergeten onze computers uit te zetten wanneer we ze niet gebruiken. De meeste mensen weten niet eens dat een computer zo ongelofelijk veel energie verbruikt. De CO2 uitstoot van vijftien computers is qua energie gelijk aan het gasgebruik van één auto.
Duurzame tip: Op localcooling een programma downloaden dat een grote energiebesparing oplevert.

Hieronder nog dertig tips om duurzamer te leven (duurzaam voor het milieu én je portemonnee):
• Gebruik spaarlampen
• Controleer maandelijks de bandenspanning van je auto (!!!)
• Controleer de luchtfilter van je auto iedere maand
• Gebruik de afwasmachine alleen wanneer deze helemaal gevuld is
• Gebruik gerecycled papier
• Pas je thermostaat aan
• Zet de thermostaat van de boiler niet te hoog
• Vervang de filter van de airconditioner op tijd
• Douche korter
• Zet een besparingsring in de douchekop
• Koop spullen in de buurt
• Gebruik Groene stroom en compenseer voor koolstofdioxide uitstoot tijdens het vliegen
• Let op verpakkingsmaterialen bij het kopen van spullen
• Gebruik een hybride auto
• Gebruik een energiezuinige auto
• Ga carpoolen
• Scheidt afval
• Laat een boom planten
• Isoleer je waterboiler
• Vervang oude huishoudapparaten
• Plaats tochtstrips bij deuren en ramen
• Gebruik een duwgrasmaaier
• Haal de stekker uit het stopcontact als je iets niet gebruikt
• Draag vaker een trui als het koud is
• Isoleer je huis
• Hang je kleren uit om te drogen in plaats van een droger te gebruiken
• Gebruik een reservoirloze waterboiler
• Installeer dubbel glas
• Gebruik biologische producten
• Neem je eigen tas mee voor boodschappen

En als laatste tip: zet AfricAlive als startpagina. Dit bespaart enkele kilowatturen per jaar aan wachten totdat de hele pagina is geladen.

International Coastal Clean Up Day

De laatste paar dagen zijn we druk bezig met het inhalen van wat werk dat nog gedaan moet worden. Dat betekent dat Uudzuu druk bezig is met het editen van video’s van vorige projecten, Robbert-Jan is bezig met de internetsite, en Doenan is voorbereidingen aan het treffen voor de container die binnenkort aan gaat komen, met daarop onze trouwe Yamaha motoren en de padvinder. Verder zijn we allemaal druk bezig met het schrijven van stukjes voor verschillende media en zijn we nieuwe projecten aan het verslaan.

We zitten nu in Oost-Afrika, Kenia om precies te zijn. Kenia is bekend om haar vele wildparken, en de Swahili Coast. Dit laatste betekent één van de mooiste stukken strand op aarde, alleen te omschrijven met zinnen als ‘turquoise-blauwe zee’, ‘parelwitte stranden’, en ‘zonovergoten bananenmilkshakes’. Een zeer welkome afwisseling na enkele zware maanden door de Sahara en de jungle.

 

opruimen_dread.jpg

 

Helaas kunnen we niet al te lang van deze heerlijkheden genieten, want we zijn hier immers voor andere zaken. Door het groeiende toerisme in Afrika komt de Swahili Coast onder steeds meer druk te staan. Vrijwel alle mooie stranden liggen vol met troep, van plastics tot en met glas en verloren slippers. Dat het vuil van sommige grote schepen in de Indische Oceaan zo overboord wordt gegooid helpt ook niet echt mee aan het schoonhouden van deze kusten. Wat daar wel aan meehelpt is het AfricAlive Team. Om een goed excuus te hebben om toch even op deze stranden rond te hangen, hebben een paar van ons besloten om de rubber handschoenen aan te trekken, en mee te helpen tijdens de ‘21st International Coastal Clean Up Day’. Over heel de wereld, in 118 landen, helpen duizenden vrijwilligers iedere jaar mee om de stranden schoon te maken. Een goed initiatief dat wij graag ondersteunen.

 

 opruimen_sander.jpg

 

Ga toch fietsen

We schrijven 12 november met al meer dan 3 maanden Afrika achter ons. Ik denk een goed moment voor een kleine opsomming van getallen. Gedurende de laatste drie maanden hebben/zijn we:

17.000 km over land afgelegd
96 dagen onderweg
96 avondmaaltijden waarvan 54 rijst met kip ( behalve Doenan dan) gegeten
21 landen bezocht
Op het slechtste stuk weg 200 meter in 4 uur doorgeploeterd
8 projecten bezocht
6 keer goed verkeerd gereden
1 woestijn doorkruist
1 motor ongeluk overleefd
1 keer de evenaar overgestoken

Het 21ste land wat we aan doen is dus Kenia. Er is hier een groot aanbod aan wildparken waarvan de Masai Mara de bekendste is. Wij hebben het minder bekende en stukken kleinere Hell’s Gate National Park bezocht en dit wel op de fiets.
De echte killers zoals leeuwen en neushoorns ontbreken hier en daarom is het mogelijk om op de fiets het park te betreden. Het was na een halve dag in de zinderende zon een behoorlijke uitputtingslag met bij sommige van ons verschijnselen van uitdroging, maar uiteindelijk toch zeker de moeite waard. Het was een aparte ervaring om door de Afrikaanse savanne te fietsen met zebra’s, antilopen en giraffen op een paar meter afstand.

Om bij het fietsen te blijven en om af te sluiten een vanzelfsprekend weetje: Fietsen is rendabeler dan autorijden. Dit blijkt uit de volgende vergelijking: Een kilometer fietsen vergt van de fietser 100 kiloJoule energie. Een kilometer lopen 230 kJ. Een kilometer met de auto in de stad vraagt 3.700 kJ energie – en op de snelweg 2.400 kJ.
Dan doen wij het als kikkerlandje op duurzaamheids gebied toch best wel goed met relatief de meeste fietsers ter wereld.
                                                ga-toch-fietsen.jpg

ELECTRICITY

Voorheen was elke aankomst bij een hotel of herberg er altijd één met veel kabaal en aandacht. Drie motoren en een 4×4 in Afrika trekken veel bekijks. De komende maand zonder ons materieel zal dat anders zijn. Bepakt en bezakt met onze weekendtassen en apparatuur zijn we via Nairobi naar Kampala, Oeganda gevlogen. Bij aankomst in het hostel waren we niet meer de stoere motorrijders, maar dood normale backpackers.

vliegen.jpg

Bo en Doenan zijn op het moment nog in de CAR en komen ons spoedig achterna. Zij hebben in Bangui, CAR, de universiteit bezocht en zullen hier later meer over vertellen.

In Oeganda is één van Afrika’s meest psychopatische dictators aan de macht geweest, Idi Amin Dada (1920-2003). Deze voormalig officier uit het koloniale Britse leger kwam in 1971 aan de macht door de toenmalig president, Obote, af te zetten. Hij stond bekend om zijn ziekelijke achterdochtigheid en er wordt geschat dat er tijdens zijn bewind tussen de 80.000 en 500.000 mensen zijn verdwenen. Idi Amin heeft zich tal van titels toegekend, waaronder “His Excellency President for Life, Field Marshal Al Hadji Doctor”. Door een poging Tanzania binnen te vallen kwam zijn regering in ’79 tot val. Hij vluchte naar Saudie Arabië waar hij tot zijn dood in 2003 heeft gewoond. Zijn verhaal is meerdere malen verfilmd zoals in de recente film: “the Last King of Scotland”. Â

Energie is hier in Oeganda, net zoals in de rest van Afrika, zeer spaarzaam. De één miljard mensen in Afrika, die één zesde van de wereld bevolking uitmaken, gebruiken maar vier procent van alle geproduceerde electriciteit ter wereld. Alhoewel het verbruik relatief laag is, zijn er te weinig electriciteitcentrales en diegenen die er zijn produceren onvoldoende of functioneren niet. In Nigeria bijvoorbeeld werken maar 17 van alle 79 electriciteitcentrales.

lichtvervuiling.jpg

In Oeganda is één waterdam die tijdens het regenseizoen genoeg electriciteit produceert voor eigen gebruik en omringende landen. Maar tijdens de droge periode met lage waterspiegels is de productie onvoldoende. Doordat Oeganda wel aan de contracten over levering van electriciteit met de omringende landen moet voldoen wordt er op eigen gebruik gekort. Er is dan een regeling getroffen waarbij er 22 uur electriciteit is en 26 uur niet.

note.jpg

Het tekort aan energie in Afrika is een groter probleem aan het worden door de economische groei en het daarbij toenemende verbruik. Ook de groei van het aantal inwoners en de urbanisatie dragen hieraan bij.
Er is dus een grote behoefte aan electriciteit in Afrika. Mogelijk kunnen duurzame alternatieven de uitkomst bieden.
Nu al wordt in 13 landen meer dan 60 procent van de electriciteit door waterdammen geproduceerd. Een minder bekende duurzame energiebron is ‘geothermal power’. Warmte die is opgeslagen onder het aardoppervlak, zoals bij gijsers, wordt dan gebruikt voor het genereren van electriciteit. De voordelen bieden goede perspectieven. Het is duurzaam; gebruikt water kan weer worden hergebruikt om nieuwe stoom te creeëren. Het is kosten effectief, niet schadelijk voor de omgeving en het klimaat is niet van invloed op de productie. Daarnaast zouden grote centrales grote steden kunnen voorzien en kleine centrales kunnen gebruikt worden voor afgelegen gebieden waar anders geen electriciteit zou zijn.

Landen zoals IJsland en de Verenigde Staten maken al veelvuldig gebruik van geothermal power. De Rift valley, die van Eritrea tot Mozambique loopt, biedt mogelijkheden voor deze vorm van electriciteit productie. Zo hoopt Kenia in het jaar 2017 20 procent van zijn electricteit via geothermie te verkrijgen.

Nu vraag ik me af, zijn wij Nederlanders wel bewust van het feit dat wij buiten proportionele hoeveelheden electricteit verbruiken als je kijkt naar ons deel van de wereldbevolking. eerlijk of oneerlijk?

De trip, het vervolg..

Na een aantal dagen genoodzaakt in Bamako te zitten was dan het moment aangebroken om de reis weer te hervatten. Het was een vreemd gevoel om Alex achter te moeten laten in Bamako. Na 6 weken intensieve omgang als team ga je zijn vaak smakeloze grappen en grollen toch missen. We overnachten die avond in het plaatsje San in hotel Relax.

De volgende dag gaan wij naar Djenné om de grootste moddermoskee van de wereld te bezoeken en te documenteren. Om in Djenné te komen moet je een rivier oversteken. Dat hier ooit een brug gezeten heeft blijkt uit de halve dam die er nog staat. Het stukje water wat er overbrugd moet worden is maximaal 8m Het pontje wat heen en weer vaart legt niet 100% aan, waardoor je genoodzaakt wordt om een stukje door het water te gaan. Tussen wal en schip belanden heeft hier in Afrika blijkbaar wel een goede betekenis want van geen kant kun je nu ineens 2 kanten op!

pontje.jpg

We waren al gewaarschuwd voor opdringerige mannen die zich als gids profileerden en waren dus op onze hoede. Op het plein voor de moskee begon het circus dan ook als verwacht. We kwamen aanrijden op het plein voor de moskee en als mieren die op zoetigheid afkomen hadden we hier erg veel mannetjes die zich voordeden als een betrouwbare goedkope en engels sprekende gids. Men kon van alles regelen. De mooiste uitzichten van verschillende dakterassen en een kijkje binnein in de moskee. Aangezien ik toch wat shots wou hebben zijn we na een onderhandeling toch met een gids in zee gegaan. De schoenen moesten logscherwijs uit, eerst wou ik mijn nikies niet afgeven uit angst ze niet weer terug te krijgen. Maar ik stelde mezelf gerust. Want als het wél zo zou zijn en ik op slippers terug had moeten gaan, wist ik zeker dat Allah ze zou straffen!

De moskee was van buiten indrukwekkend. Van binnen was deze door het hoge plafond, rieten matjes op de grond, stille sfeer en bogen die als poorten fungeerden nog indrukwekkender. Net als in de bieb in NL mocht je ook hier geen kabaal maken. Voor Hans, Robert Jan en mij was het dus stilletjes genieten, foto’s maken, videomateriaal schieten en weer wegwezen.

Na een lunch in een dorp verderop waar we door een local zijn afgezet met een stuk brood, zijn wij verder gereden. Dachten we dat we door de moddermoskee de bezienswaardigheid van de dag gehad hadden, vielen we ineens met onze neus in de boter door een stukje ongerept natuurgebied wat surrealistisch oogde. Even kreeg ik het idee in een levensecht groot Super Mario Land terecht gekomen te zijn. Stoffige wegen in gravel-rood zoals je ze van de oude tennisbanen kent met daarnaast gras nog groener dan de lekkerste appels bij de lokale groenteboer in Nederland, smurfenblauwe lucht met wolken die door de scherpe lijnen zo uit een stripboek leek te komen. Rijdend in de auto, als in een videogame dat je de obstakels op de weg moet ontwijken. Hoe meer obstakels in een bepaalde tijd, des te meer punten. De motorrijders waren ineens geen teammembers meer, maar invaders uit een andere galaxy die je ala James Bond stijl moest afschudden door zoveel mogelijk rood stof te creeeren dat ze je niet meer konden zien

mario.jpg

De rit was leuk en zoals zoveel leuke dingen in het leven was deze ook te kort want voordat we het wisten kwamen we aan in Bankass. Het volgende plaatsje waar we zouden overnachten. Een hotel hadden we zó gevonden. In het hotel hadden we ook nog eens de keuze uit 2 slaapopties, Een normale kamer met ventilator of een matras mét klamboe op het dak van het hotel. Met een heldere nacht in het vooruitzicht was deze laatste en ook nog eens goedkopere optie de ultieme kans om een nacht onder de prachtige sterrenhemel door te brengen. Dat dit een slechte keuze was geweest bleek later in de nacht om 1.30 Het hotel personeel maakte ons hardhandig wakker om te vertellen dat het binnen 3 minuten zou gaan stormen en onweren en dat het voor ons beter was om het dak te verlaten. Ben ik in de afgelopen 6 weken erachter gekomen dat een groot deel van de groep moeite heeft met opstaan ’s ochtends. Ik heb ze nu in zelfs minder dan 2 minuten naar beneden zien rennen. Met matras, tas, klamboe én deken onder de arm! We hebben de nacht vervolgd op het terras met een rieten afdak. De constante flitsen in het pikkedonker, het dak wat de neiging had om eraf te vliegen, het geluid van harde regen druppels en de wind met minimaal kracht 10. Voor mij had het iets rustgevends. Ik heb die avond dan ook stormachtig goed geslapen.